Συζήτηση Επίκαιρης Ερώτησης Μ. Σαλμά για την αποκατάσταση των πληγέντων του δήμου Μεσολογγίου

Ο βουλευτής Αιτωλοακαρνανίας κ. Μάριος Σαλμάς σε εισήγησή του κατά την σημερινή συζήτηση στη Βουλή επίκαιρης ερώτησής του προς τον Υπουργό Εσωτερικών κ. Σκουρλέτη σχετικά με τα μέτρα που έλαβε η πολιτεία για την αποκατάσταση των πληγέντων του δήμου Μεσολογγίου από την θεομηνία της 21ης Οκτωβρίου, είπε τα εξής:
«Δεν θα μπορούσα παρά να σας ευχαριστήσω, κύριε Υπουργέ, για τον σεβασμό που δείχνετε στη διαδικασία του Κοινοβουλευτικού Ελέγχου. Γίνεται εμφανέστατος αυτός ο σεβασμός μετά από όλες αυτές τις περιπτώσεις υποτιθέμενου κωλύματος Υπουργών της Κυβέρνησης, οι οποίες οδηγούν σε ακύρωση, ουσιαστικά, την πράξη κοινοβουλευτικού ελέγχου.
Ακυρώθηκαν δεκατρείς επίκαιρες ερωτήσεις γιατί οι Υπουργοί δήλωναν κώλυμα ή δεν πρόλαβαν να ενημερωθούν. Στα δεκαέξι χρόνια που είμαι Βουλευτής, αυτό είναι πρωτόγνωρο.
Επειδή, λοιπόν, δεν είναι συνηθισμένος αυτός ο σεβασμός που δείχνεται από Υπουργούς στην κοινοβουλευτική διαδικασία, γι’ αυτό και ήθελα να σας ευχαριστήσω.
Η σημερινή ερώτησή μου, κύριε Υπουργέ, προκαλεί μια συνηθισμένη συζήτηση σε ένα όχι τόσο ασυνήθιστο θέμα που αφορά τη μέριμνα της πολιτείας, προκειμένου να αποκαταστήσει την κανονικότητα σε μια κοινωνία που λόγω έντονων καιρικών φαινομένων επλήγη, τόσο σε επίπεδο νοικοκυριών, αλλά και επιχειρήσεων, είτε αστικού τύπου, είτε ζωικού και φυτικού κεφαλαίου. Αυτό συνέβη στον δήμο Μεσολογγίου την 21η Οκτωβρίου.
Η περίοδος, όμως, που καλείστε να δράσετε δεν είναι συνηθισμένη. Ο διάλογος και ο προβληματισμός για τη στάση ενός κράτους απέναντι στους αδύναμους πολίτες και ιδιαίτερα απέναντι σε αυτούς που από τη μια μέρα στην άλλη, χωρίς να ευθύνονται, έρχονται σε μια αντικειμενική δυσκολία επαναφοράς της ζωής τους σε μια προηγούμενη κατάσταση, καθίσταται υψηλά στην πολιτική ατζέντα και ξεπερνά τις πολιτικές, παραδοσιακές ιδεολογίες, αφού σταδιακά δημιουργείται κοινός τόπος συνάντησης.
Ουσιαστικά, σήμερα, κύριε Υπουργέ, δεν καλείστε μόνο να απαντήσετε στο τι θα κάνει η πολιτεία για το Μεσολόγγι, αλλά για το πώς αντιλαμβάνεται την κατάσταση μια Κυβέρνηση, που στον ιδεολογικό της πυρήνα υποτίθεται ότι είχε τη στήριξη των αδύναμων κοινωνικών ομάδων, δοθεισών των δυσκολιών των οικονομικών στη χώρα.
Όμως, επειδή εδώ δεν μιλούμε για τα πολλά δισεκατομμύρια που λείπουν από τη χώρα, αλλά μιλούμε για κάποιες εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ που πρέπει να δοθούν από την Κυβέρνηση, για να φανεί το κοινωνικό πρόσωπο μιας Κυβέρνησης, η απάντησή σας θα κρίνει πραγματικά κατά πόσο η Κυβέρνηση εννοούσε αυτά που έλεγε, αλλά και κατά πόσο πιστεύετε στην εφαρμοσμένη ιδεολογία, δηλαδή κατά πόσο το θεώρημα που κάποιος πιστεύει για τη στήριξη των αδυνάτων γίνεται πράξη, σε μια περίπτωση που μπορεί το κράτος να πάρει στην πλάτη του αυτήν την αντιμετώπιση των πληγέντων.
Ο κ. Σκουρλέτης απάντησε ως εξής:
Kύριε Σαλμά, αναγκάζομαι να ξεκινήσω με ένα σχόλιο στο οποίο και εσείς αναφερθήκατε, σε σχέση με την παρουσία των Υπουργών της Κυβέρνησης.
Θέλω να σας πω -και το γνωρίζουν όσοι έχουν κατά καιρούς αναλάβει καθήκοντα Υπουργού- ότι πολλές φορές είναι τέτοια τα γεγονότα που δεν επιτρέπουν να υπάρχει μια απόλυτη συνέπεια σε αυτό το πράγματι αναγκαίο επίπεδο Κοινοβουλευτικού Ελέγχου. Μην υποτιμάμε το γεγονός του πρόσφατου ανασχηματισμού, διότι υπάρχει ανάγκη εδώ ένας Υπουργός να κατέχει ορισμένα ζητήματα, να ενημερωθεί από τις υπηρεσίες -αυτό δεν είναι μια υπόθεση μιας και δυο ημερών- για να μπορεί όχι να απαγγέλλει μια κασέτα, αλλά να μπορεί να δίνει ειλικρινείς και πειστικές απαντήσεις.
Από εκεί και έπειτα, σε σχέση με την ερώτησή σας, πράγματι στις 21 και 22 Οκτωβρίου του 2016 τα έντονα καιρικά φαινόμενα, οι βροχοπτώσεις προκάλεσαν μεγάλης έκτασης καταστροφές ιδιαίτερα στον Δήμο του Μεσολογγίου, της σειράς πόλεων του Μεσολογγίου, καταστροφές που σχετίζονται με επιχειρήσεις, σπίτια και καλλιέργειες.
Νομίζω ότι η ανταπόκριση της πολιτείας και των αρμόδιων υπηρεσιών ήταν άμεση και αυτό αποδεικνύεται από τα γεγονότα. Μιλάμε όχι για ένα, αλλά για πολλά Υπουργεία τα οποία συντονίζονται και επιχειρούν να απαντήσουν στις συγκεκριμένες κατασκευές. Τα αναφέρω εν τάχει: Υπουργείο Εσωτερικών, Υπουργείο Οικονομικών, Υπουργείο Εργασίας, το ΥΠΟΜΕΔΙ και το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης.
Μια σειρά μέτρα άμεσα, αυτή τη στιγμή έχουν δρομολογηθεί. Πρώτα απ’ όλα, σε σχέση με τα προβλήματα που υπήρξαν και τις καταστροφές τόσο σε ζωικό όσο και σε φυτικό κεφάλαιο, έχουν καταγραφεί ήδη οι ζημιές σε καλλιέργειες βαμβακιού και ελαιοκαλλιέργειες για τους Δήμους Μεσολογγίου, Ναυπακτίας και Ευπαλίου Δωρίδος και έχουν ήδη υποβληθεί μέχρι τις 6 Νοεμβρίου οι αντίστοιχες δηλώσεις. Όσοι πληρούν τις προϋποθέσεις μετά τον έλεγχο αυτών των δηλώσεων θα υπαχθούν σε πρόγραμμα επιχορήγησης από την Υπηρεσία Πολιτικής Σχεδίασης Εκτάκτων Αναγκών.
Σε σχέση με τις ζημιές στα σπίτια, έχει υπάρξει αυτή τη στιγμή έλεγχος μέχρι τις 27 Οκτωβρίου. Έχουν ελεγχθεί εκατόν ογδόντα εννέα κτήρια στο Μεσολόγγι και σαράντα πέντε στον Δήμο Ναυπάκτου.
Σε σχέση με την αποζημίωση που προβλέπεται για τις επιχειρήσεις και τους ελευθεροεπαγγελματίες, αρμοδιότητας του Υπουργείου Οικονομικών, με βάση το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο, προβλέπεται αποζημίωση έως 30% για ζημιές σε κτηριακές εγκαταστάσεις, μηχανολογικό εξοπλισμό και πρώτες ύλες.
Επιπλέον, υπάρχουν μέτρα έκτακτης, άμεσης ενίσχυσης των πληγηθέντων και κατ’ άτομο, αλλά και σε σχέση με τις οικογένειες. Προβλέπεται το ποσό 586,94 ευρώ για κάθε ενίσχυση, για κάθε οικογένεια, καθώς επίσης και αποζημίωση σε νοικοκυριά ύψους ποσού 5.869,41 ευρώ για νοικοκυριά που έχουν υποστεί ζημιές στην κατοικία τους για οικοσκευές.
Παράλληλα, οι ασφαλιστικοί φορείς έχουν ήδη προβλέψει να υπάρχει μια κεφαλαιοποίηση οφειλών προς τα ασφαλιστικά ταμεία. Όσοι θέλουν έχουν μπει σε πρόγραμμα ρύθμισης των δόσεών τους, δόσεις οι οποίες ανέρχονται από δώδεκα έως είκοσι τέσσερις τον αριθμό.
Το Υπουργείο Εσωτερικών συντονίζει όλη αυτήν τη δουλειά. Ο Δήμος του Μεσολογγίου έχει κηρυχθεί σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης μέχρι τις 21/4/2017. Υπάρχουν, επίσης, και πολλά άλλα, αλλά δεν μας επιτρέπει ο χρόνος να είμαστε πιο αναλυτικοί. Δεν νομίζω, λοιπόν, να θεωρούμε ότι υπήρξε κάποια ολιγωρία.
Όμως, επιτρέψτε μου ένα σχόλιο πριν σας ακούσω στη δευτερολογία σας. Πρέπει να καταλάβουμε το εξής. Έχουμε μπει σε μια περίοδο όπου τα ακραία καιρικά φαινόμενα πληθαίνουν ολοένα και περισσότερο, κάτι που δεν είναι άσχετο με αυτήν την πολύ μεγάλη συζήτηση που γίνεται για την υπόθεση της κλιματικής αλλαγής.
Άρα, όταν σχεδιάζουμε τις πόλεις μας –και ένα μέρος του σχεδιασμού αφορά και τις περιφέρειες και τους δήμους-, πρέπει να μην σκεφτόμαστε μόνο την επόμενη ημέρα, αλλά τις επόμενες γενεές και τις κλιματικές αλλαγές, οι οποίες αυτή τη στιγμή στέλνουν ένα σήμα κινδύνου.
Νομίζω ότι βρισκόμαστε σε έναν καλό δρόμο, παρά τη δυσκολία της εποχής μας και τα πενιχρά μέσα που διαθέτουμε σε ορισμένες περιπτώσεις.
Στη δευτερολογία του ο κ. Σαλμάς ανέφερε:
«Κύριε Υπουργέ, προφανώς υπάρχουν τα βραχυπρόθεσμα μέτρα αντιμετώπισης, τα μεσοπρόθεσμα μέσα σχεδίασης για μια τοπική κοινωνία, ώστε να μην βρει αθωράκιστη την πόλη ένα ακόμα καιρικό φαινόμενο, αλλά και τα μακροπρόθεσμα σχέδια που αφορούν γενικότερες πολιτικές για την κλιματική αλλαγή.
Θα ήθελα να επισημάνω ότι προφανώς αναφέρθηκαν τα συνηθισμένα που προβλέπονται σε κάθε φυσική καταστροφή. Ωστόσο, θα ήθελα να κάνω μια καλοπροαίρετη παρατήρηση. Ο χρόνος αντιμετώπισης και καταβολής των χρημάτων στους πληγέντες θα μπορούσε να είναι πιο γρήγορος.
Επίσης, θα ήθελα να τονίσω ότι η Κυβέρνησή σας δούλεψε με το υπάρχον θεσμικό πλαίσιο, πράγμα που σημαίνει ότι δεν θεώρησε πως έπρεπε να νομοθετήσει διαφορετικά γι’ αυτούς που πλήττονται από παρόμοιες φυσικές καταστροφές. Το θεσμικό πλαίσιο που δημιουργεί μια κυβέρνηση δείχνει και την πολιτική της άποψη για το πώς πρέπει να αποζημιώνονται ακόμα και τα ποσά, τα πόσα ευρώ δηλαδή παίρνει κάθε οικογένεια και το πόσο τοις εκατό της ζημιάς αποζημιώνει το κράτος. Και αυτό δείχνει την πολιτική άποψη, την ιδεολογία που βρίσκεται από πίσω. Όμως, στην πράξη δεν βλέπω να εκφράζεται, διότι δουλεύετε με το θεσμικό σύστημα που υπήρχε μέχρι τώρα.
Επιπλέον, δεν βλέπω τον μεσοπρόθεσμο σχεδιασμό. Και όσον αφορά τι σημαίνει μεσοπρόθεσμος σχεδιασμός, σημαίνει ότι θα ήθελα να ακούσω τι θα συμβεί με τα αντλιοστάσια που δεν λειτούργησαν, με τα χρήματα που δεν έχει ο Δήμος και η Περιφέρεια για να επισκευαστούν ή αν χρειαστεί να αντικατασταθούν τα αντλιοστάσια, για να μπορεί να γίνεται καλύτερα η αποχέτευση των όμβριων υδάτων, διότι το πρόβλημα παραμένει.
Άλλωστε, γι’ αυτό προέκυψαν αυτές οι ζημιές. Διότι η πόλη ήταν αθωράκιστη, αφού τα αντλιοστάσια δεν λειτούργησαν, γιατί είναι παλιά και γιατί βεβαίως δεν είχε σκεφτεί κανείς ότι η πόλη του Μεσολογγίου είναι δομημένη με ελάχιστη υψομετρική διαφορά σε σχέση με τη θάλασσα. Και πάλι, λοιπόν, η επόμενη έντονη βροχή, το επόμενο πολύ έντονο καιρικό φαινόμενο θα δημιουργήσει αντίστοιχα φαινόμενα τόσο στο Μεσολόγγι όσο και στη Ναύπακτο για τον ίδιο ακριβώς λόγο που δημιουργήθηκαν και τα προβλήματα της 21ης Οκτωβρίου.
Επομένως, στη δευτερολογία σας θα σας παρακαλούσα να μου πείτε –αν έχετε κάτι να μου πείτε- για τα μεσοπρόθεσμα μέτρα που πρόκειται να λάβετε, ώστε στο επόμενο καιρικό φαινόμενο να μη χρειαστεί να έρθουμε πάλι στη Βουλή και να συζητάμε τα άμεσα μέτρα αποκατάστασης των πληγέντων.
Με άλλα λόγια, δηλαδή, θα ήθελα να μου πείτε τι μέτρα πρόκειται να λάβει αυτή η πολιτεία το επόμενο διάστημα σε έργα υποδομής, πριν φθάσουμε στην κλιματική αλλαγή και στα μέτρα προάσπισης της αλλαγής αυτής, για να θωρακίσει τις περιοχές των Δήμων Μεσολογγίου και Ναυπάκτου, ώστε να μην προκύψουν ξανά τέτοια προβλήματα και να μην είναι εκτεθειμένη η πόλη στα καιρικά φαινόμενα.
Η συζήτηση έκλεισε με την δευτερολογία του κ. Σκουρλέτη:
Θέλω να σας θυμίσω, γιατί προφανώς φαντάζομαι ότι το γνωρίζετε ότι ήδη από τις 15 Φεβρουαρίου του 2016 έχει εγκριθεί πρόγραμμα πρόληψης ζημιών και καταστροφών για την πόλη του Μεσολογγίου στο ύψος του ποσού των 100.000 ευρώ, ενώ επιπλέον 50.000 ευρώ αυτή τη στιγμή δρομολογούνται για τον ίδιο ακριβώς σκοπό.
Από εκεί και έπειτα, μέσα στο 2016 έχουν αντληθεί από τους κεντρικούς αυτοτελείς πόρους για το Μεσολόγγι 472.535 ευρώ. Ταυτόχρονα, για ζητήματα που άπτονται αυτών των ζητημάτων, που θέσατε στη δευτερολογία σας, δηλαδή την εκπόνηση μελετών και τη διερεύνηση αιτιών των πλημμυρικών φαινομένων, υπάρχει το πρόγραμμα ΥΜΕΠΕΡΑA, από το οποίο έχουν διατεθεί 115.496 ευρώ, ενώ στο πλαίσιο του Περιφερειακού Προγράμματος Δυτικής Ελλάδας για το ΕΣΠΑ της περιόδου 2014-2020 για την αντιπλημμυρική προστασία προβλέπονται 5,2 εκατομμύρια ευρώ. Άρα, λοιπόν, όλα αυτά στα οποία αναφερθήκατε αυτή την στιγμή αντιμετωπίζονται.
Όμως, είπατε για το θεσμικό πλαίσιο και κατά πόσο θα πρέπει να αλλάξει. Προσέξτε να δείτε, το κράτος σε αυτό το ειδικά το θέμα πρέπει να έχει μια συνέπεια. Αλίμονο εάν κάθε φορά μια κυβέρνηση ανακάλυπτε ένα δικό της σύστημα αντιμετώπισης. Προφανώς, χρήζει βελτίωσης με βάση την εμπειρία που έχουμε στην αντιμετώπιση τέτοιων ζητημάτων, αλλά το θέμα είναι η διαθεσιμότητα των πόρων.»

Βίντεο από την επίκαιρη ερώτηση 18-11-2016:

ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ